Amalgam son 150 yıldır diş çürüklerinin oluşturduğu kavitelerin doldurulmasında en sık kullanılan materyallerden birisidir. Halk arasında metal dolgu ya da gümüş dolgu olarak da adlandırılan amalgam dolgu, daha estetik görünen beyaz kompozit dolguların gelişiminden önce yıllar boyunca kullanılmıştır. Ancak son yıllarda içeriğindeki civa sebebiyle akıllarda soru işaretleri oluşmuştur. Amalgam hakkında doğru bilinen yanlışlara beraberce bakalım.

Amalgam Nedir ?

Amalgam farklı metallerin birleşiminden oluşur. İçeriğinde değişen oranlarda gümüş, civa, kalay, çinko ve bakır bulunur.

Günümüzde diş renginde rezin esaslı kompozit dolgu malzemelerinin geliştirilmiş olması sebebiyle gri renge sahip bu dolguların kullanımı azalmıştır. Ancak unutmamak gerekir ki her dişin restorasyonu için kompozit dolgu malzemelerinin kullanımı uygun olmayabilir. Amalgamın kompozite göre bazı avantajları bulunmaktadır:

• Çiğneme kuvvetlerine karşı dayanıklıdır.
• Ağız sıvılarının etkisi ile erimez, uygulanması esnasında tamamen izole edilmiş ve kurutulmuş bir ortama ihtiyaç duymaz.
• Dişe adaptasyonu iyidir, daha uzun yıllar dişe tutunur.
• Hazırlaması ve uygulaması kolaydır.
• Canlı dokulara (dişin özüne ve çevre dokulara) zararlı değildir.

Amalgam Güvenli midir ?

Büyükanne ve büyükbabalarımızın dişlerindeki gri dolgular eminim ki hepimizin dikkatini çekmiştir. Dünyada milyonlarca insanda amalgam dolgular bulunmaktadır, halen de kompozit dolguya karşı olan kimi üstünlükleri sebebiyle tercih edilmektedir.

Bu materyal hakkındaki endişeler içeriğindeki civadan kaynaklanmıştır. Bu konuda çok sayıda araştırma mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü tüm bu araştırmaları değerlendirmiş, ve amalgam dolguların 6 yaş üstü çocuklar ve yetişkinlerde güvenli olduğunu bildirmiştir.

Neden civa içeriyor ?

Amalgamın yaklaşık yarısı elementel civadan, kalan yarısı da metal tozlarından oluşur. Civa bu metal tozlarının bir arada kalmasını ve dolgunun daha dayanıklı olmasını sağlar.

Neden zararlı olduğu söylendi ?

Civanın farklı kimyasal formları vardır: metil civa, elementel civa ve inorganik civa. Balıklarda ve deniz canlılarında bulunan civa metil civadır. Metil civa sindirim sisteminden emilir.  Amalgam dolgularda elementel civa bulunur. Elementel civa düşük seviyede civa buharı salar. Bu buhar akciğerlerde emilir. Yüksek düzeyde civa buharına maruz kalınması beyin ve böbreklerde zararlı etkiler ile ilişkilendirilir.

Civa buharı serbest durumdaki elementel civadan salınır. Dişinize uygulanan amalgam dolgu içerisindeki civa metal tozları ile birleştiğinde civa buharı salımı durur. Yapılan araştırmalarda dental amalgamdan salınan buhar ile bu zararlı etkiler arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı gösterilmiştir.

Hamilelerde amalgam dolgu bulunmasının bebeğe zarar verdiği ya da amalgamdan salınan civanın emziren annelerin sütüne geçtiği konusunda yapılan araştırmalar hamilelerin ve emziren annelerin amalgam dolgularının çocuğa zarar vermediğini göstermiştir.

Amalgam dolgularımın değişmesi gerekir mi ?

Eğer dolgunuz sağlam ise ve altında çürük yoksa değişmesi gerekmez. Sağlam dolgunun dişten çıkarılması hem sağlam diş dokularına zarar verir, hem de çok daha yüksek düzeyde civa buharına maruz kalmanıza sebep olur.

Bazı bireylerin amalgamın bileşimindeki civa ya da diğer metallere alerjisi olabilir, bu durumda kompozit dolgular ya da farklı tedavi seçenekleri tercih edilmelidir.

Unutmamak gerekir ki kullanılan her malzemenin avantajları-dezavantajları, endikasyonları-kontrendikasyonları bulunmaktadır. Diş tedavileriniz esnasında diş hekiminiz ile bilgi alışverişinde bulunmanız sizin için en uygun malzemenin seçilmesinde anahtar olacaktır!